REIZEN DOOR DE MUZIEKTIJD DEEL 8.(ODE AAN DE KLASSIEKE COMPONISTEN)

 

 

<—  Luister naar de 3 de deel: Poco allegretto; uit de 3 symfonie Johannes Brahms

 

 

 

Symfonie nr. 3 op. 90: 3de deel Johannes Brahms 1833-1897

Dit gevoelige deel van Brahms’ derde symfonie laat de vrij onbekende romantische kant van deze serieuze componist horen. Het hoofdthema, dat eerst bij de celli en daarna in de hoornsolo te horen is, heeft een bepaalde droevigheid over zich, die doet denken aan een verloren of nooit gevonden (ge)liefde. De sfeer van verlangen komt terug in de slotmaten. De Tsjechische componist Antonin Dvorak zei over dit deel: “Het is een en al liefde, waardoor het hart opent.”

Het trio gedeelte

Het middenstuk van dit 3de deel noemt men een trio. In de geschiedenis van de symfonie werd het derde deel doorgaans naar het voorbeeld van een menuet geschreven, een oude hoofse dans. Oorspronkelijk werd het middendeel daarvan door drie verschillende instrumenten gespeeld. Sinds de Wiener Klassik  heeft dit deel een grotere bezetting, maar het is nog steeds vrij rustig van tempo. De benaming “trio”is blijven bestaan.

Een eenzame man

Brahms had een grotere groep vrienden om zich heen, maar hij bleef diep van binnen een schuchter, eenzaam mens. Sinds hun eerste ontmoeting had hij veel sympathie voor Clara Schumann ( de vrouw van Robert Schumann), met wie hij ook na de dood van Robert goed bevriend bleef. De schuchtere Brahms bleef echter zijn hele leven lang een verstokte vrijgezel. Misschien klinkt iets van de eenzaamheid die hij voelde door in de muziek van deze symfonie. Brahms ging vaak naar “Rote Igel” een Weense koffiehuis waar hij vaak troost zocht bij andere eenzame gasten.

Een zware last

Brahms heeft ooit gezegd: “Je hebt geen idee hoe het is om steeds die reus in je nek te voelen ademen”. Die reus namelijk was Ludwig van Beethoven. Brahms aarzelde jaren voordat hij zijn “Eerste symfonie” publiceerde omdat hij bang was dat zijn muziek geen stand zou houden in vergelijking met de machtige negen symfonieën van Beethoven. Maar de symfonie had succes, en Brahms kon ontspannen aan de slag met de volgende drie. Voor vele zijn de vier symfonieën, naast die van Beethoven, de mooiste symfonische werken die ooit zijn geschreven. Note:  de beheerder: smaak valt niet te twisten.

Voetnoot: De gevierde Duitse dirigent Hans Richter, een goede vriend van de componist, noemde de 3de symfonie van Brahms de Eroica, en verwees daarmee naar Beethovens derde, die als ondertitel “EROICA” heeft ( ook wel “Heroïsche symfonie).

Bron: Klein muzikaal handboek – CD – Klassieke momenten 

 

Advertentie

HET LEVEN VAN DE GROTE COMPONIST – DEEL 3 – GEORG FRIEDRICH HÄNDEL

<—–   Arrival of the Queen of Sheba: Händel

REIZEN DOOR DE MUZIEKTIJD DEEL 7.(ODE AAN DE KLASSIEKE COMPONISTEN)

   

  <—-    Luister naar het Xerxes HV 40: Largo van Georg Friedrich Händel

 

 

 

Xerxes HV 40: Largo van Georg Friedrich Händel

Het Italiaanse woord Largo betekent: een in plechtig tempo gespeeld muziekstuk. Händels zeer geliefde Largo is eigenlijk een instrumentaal arrangement van een aria uit de opera Xerxes.  In deze opera is de Perzische koning Xerxes verliefd op de bruid van zijn broer en wordt hij door schuldgevoelens geplaagd. Maar tijdens deze aria vindt hij in de de koele schaduw van een boom  tijdelijk rust. De luisterrijke muziek is de volmaakte suggestie van een plek die bescherming biedt tegen de hete zon.  

Opera Seria

Händels opera’s behoren tot het genre Opera seria (ernstige opera’s), die op verhalen uit de antieke oudheid zijn gebaseerd. Meestal ging het daarin om de worsteling van de held of heldin bij de keuze tussen  liefde en plicht. In de Opera seria waren het register van de stem voor elke rol en het aantal aria’s voor elke zanger precies voorgeschreven. Ondanks dergelijke beperkingen zorgde Händel er door zulke prachtige muziek als dit Largo voor, dat zijn opera’s inspirerend en levend bleven.

De koning van de opera

Händels oratorium Messiah behoort tot zijn populairste werken, hoewel hij niet bij uitstek religieuze muziek componeerde. In 1712 vertrok Händel definitief naar Londen om met het schrijven van opera’s zijn geluk te beproeven. Toen de belangstelling van het publiek verflauwde, concentreerde hij zich op het schrijven van oratoria. Oratoria lijken op opera’s maar zijn niet voor toneel bewerkt. Meestal zijn ze gebaseerd op Bijbelse verhalen. Het schrijven van oratoria bleek winstgevend te zijn.

Een man van zijn tijd 

De operawereld in Londen in de 18e eeuw was een gruwelijke aangelegenheid. In één nacht werden vermogens gewonnen en verloren, maar Händel wist zich staande te houden. Er gaat een beroemd verhaal over de manier waarop hij optrad tegenover een echte “prima donna”, die erop stond een aria op haar eigen wijze te zingen. Hij pakte haar beet, liet haar uit het raam op de bovenste verdieping hangen en brulde: “Madame, u mag misschien een duivelin zijn, ik zal u tonen dat ik Beëzebub ben!”.

Voetnoot: In moderne ensceneringen van de Xerxes neemt een alt de mannelijke hoofdrol voor haar rekening. In Händels tijd werd de rol door een “castrato” gezongen, een man die omwille van het behoud van zijn jeugdige hoge stem voor zijn puberteit werd gecastreerd. De “castrati” waren de topzangers van hun tijd.

 

Bron: Klein muzikaal handboek – CD – Klassieke momenten